Artykuły
Samochód osobowy a samochód ciężarowy
Ustawodawca przepisów podatkowych niezbyt przychylnie traktuje użytkowników samochodów osobowych. Zarówno w ustawach o podatkach dochodowych jak i w ustawie o podatku od towarów i usług istnieją ograniczenia dotyczące rozliczania wydatków na używanie samochodów osobowych.
W ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (analogicznie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych) znajdujemy ograniczenia:
1. nie stanowią kosztu uzyskania przychody odpisy z tytułu zużycia samochodu osobowego w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20.000 euro (art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych);
2. nie stanowią kosztu uzyskania przychodu składki na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20.000 euro w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia (art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych);
3. nie stanowią kosztu uzyskania przychodu wydatki z tytułu kosztów używania, dla potrzeb działalności gospodarczej, samochodów osobowych niestanowiących składników majątku podatnika - w części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu dla celów podatnika oraz stawki za jeden kilometr przebiegu podatnik jest obowiązany prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu (art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych);
4. brak możliwości jednorazowej amortyzacji samochodów osobowych u małych podatników lub podmiotów, które pierwszy rok prowadzą działalność gospodarczą (art. 16k ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, art. 22k ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Podobnie ustawa o podatku od towarów i usług ogranicza odliczanie podatku naliczonego od:
- nabycia paliw silnikowych do samochodów osobowych – brak odliczenia - art. 88a ustawy o podatku od towarów i usług,
- nabycia, dzierżawy, najmu, leasingu samochodów osobowych - 60% podatku naliczonego nie więcej niż 6 000,00 zł – art. 86a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Oczywiście, aby określić jakie wydatki na użytkowanie samochodów należy ograniczyć w kosztach lub zaniechać odliczenia podatku naliczonego, należy zdefiniować co jest samochodem ciężarowym a co samochodem osobowym.
Dla ustaw o podatkach dochodowych w okresie przejściowym: w latach 2011-2012 definicja samochodu osobowego (a contrario ciężarowego) zawarta jest w art. 7 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 18 maja 2011 r.):
oznacza to pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, z wyjątkiem:
1) pojazdu samochodowego mającego jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanego na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van;
2) pojazdu samochodowego mającego więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u którego długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50% długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków;
3) pojazdu samochodowego, który ma otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków;
4) pojazdu samochodowego, który posiada kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;
5) pojazdu samochodowego będącego pojazdem specjalnym w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku do niniejszej ustawy. Załącznik
WYKAZ PRZEZNACZEŃ POJAZDÓW SPECJALNYCH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 7 UST. 1 PKT 5
|
Poz. |
Przeznaczenia pojazdów specjalnych |
|
1 |
Agregat elektryczny/spawalniczy |
|
2 |
Bankowóz |
|
3 |
Do prac wiertniczych |
|
4 |
Koparka, koparkospycharka |
|
5 |
Ładowarka |
|
6 |
Do oczyszczania dróg |
|
7 |
Podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych |
|
8 |
Pomoc drogowa |
|
9 |
Do zimowego utrzymania dróg |
|
10 |
Żuraw samochodowy |
|
11 |
Pogrzebowy |
Po 2012 roku dla ustaw podatkowych będzie obowiązywała definicja samochodu osobowego zawarta w art. 4a pkt 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz w art. 5a pkt 19a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
samochód osobowy - oznacza to pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, z wyjątkiem:
a) pojazdu samochodowego mającego jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanego na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van,
b) pojazdu samochodowego mającego więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u którego długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50% długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków,
c) pojazdu samochodowego, który ma otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków,
d) pojazdu samochodowego, który posiada kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu,
e) pojazdu samochodowego będącego pojazdem specjalnym - jeżeli z wyciągu ze świadectwa homologacji lub z odpisu decyzji zwalniającej z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji, wydawanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym, lub z innych dokumentów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 86a ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług, wynika, że jest to pojazd specjalny,
f) pojazdu samochodowego innego niż wymieniony w lit. a-e, w którym liczba miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi:
- 1 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 425 kg,
- 2 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 493 kg,
- 3 lub więcej - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 500 kg.
Definicja samochodu ciężarowego w ustawie o podatku od towarów i usług nie jest zawarta wprost. Przede wszystkim ustawa traktuje samochody ciężarowe jako samochody o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony. Ustawa wymienia pojazdy, które są traktowane na równi z samochodami ciężarowymi w zakresie pełnego prawa do odliczeń podatku naliczonego:
1) pojazdów samochodowych mających jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van;
2) pojazdów samochodowych mających więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u których długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50% długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków;
3) pojazdów samochodowych, które mają otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków;
4) pojazdów samochodowych, które posiadają kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;
5) pojazdów specjalnych - jeżeli z wyciągu ze świadectwa homologacji lub z odpisu decyzji zwalniającej z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji, wydawanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym, wynika, że jest to pojazd specjalny;
6) pojazdów samochodowych innych niż wymienione w pkt 1-5, w których liczba miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi:
a) 1 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 425 kg,
b) 2 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 493 kg,
c) 3 lub więcej - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 500 kg;
7) pojazdów samochodowych konstrukcyjnie przeznaczonych do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą - jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie – art. 86a ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U.2011.74.397 j.t.)
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2012.361 j.t.)
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U.2011.177.1054 j.t.)